Unutulmuş Tarih Santa

Unutulmuş tarih Santa Harabeleri küçük bir yerleşim yeri olmasına rağmen gerek mimarisiyle, gerek tarihiyle, gerekse de göz alıcı doğal güzellikleriyle ziyaretçilerine görsel şölen sunuyor. Uzun yıllar insanlık tarafından unutulan Santa yeniden insanların uğrak noktası haline gelmeye başladı.

Gümüşhane İl Kültür Turizm Müdürlüğünden alınan bilgilere göre; ‘’Santa Harabeleri, Gümüşhane iline bağlı şehir merkezine 63 km uzaklıkta bulunan Dumanlı köyü sınırları içerisinde yer almakta. Günümüzde köyde sürekli olarak kimse ikamet etmese de yaz aylarında birkaç ev yayla olarak kullanılmakta. Yapıların büyük çoğunluğu zamanla yıkılsa da köy hala geçmişin izlerini taşımakta. Uzun yıllardır unutulsa da son yıllarda tekrar insanların uğrak yeri olmakta. Santa’nın tarihi 1461 de Osmanlının, Trabzon Rum İmparatorluğunu fethetmesine kadar dayanmakta. Deniz seviyesinden 1600 metre yükseklikte bulunmakta olup sadece tarihi ile değil doğal güzelliğiyle de dikkat çekiyor. O dönemde insanların bu kadar yükseklere çıkıp yerleşme sebebi ise fetihten sonra asimile olmamak ve özgürce yaşamak istemeleridir. Santa da Rumlar 1920’lere kadar özgürce yaşamışlar ardından Türkiye Cumhuriyetinin ilanıyla yapılan mübadele sonucu buradaki Rumlar, Yunanistan, Bulgaristan ve diğer Avrupa ülkelerde bulunan Türkler ile değiştirilmiş olup oradaki Türkler bu bölgelere buradaki Rumlar ise o bölgelere yerleştirilmiş.’’

Santa’da insanların yaşam şekilleri

İnsanlar bu bölgede genel olarak hayvancılık ile uğraşmışlardır. Bunun yanı sıra köyün çevresindeki arazilerin kullanım şekilleri ve arazilerin etrafının duvarlarla çevrilmesinden de anlaşıldığı gibi tarımla da uğraşmışlar. Daha geçmişe gidildiğinde ise tarım ve hayvancılığın yanı sıra madencilik faaliyetleri de yürüttükleri görülmekte.

Santa’nın mimari yapısı ve yerleşim şekli

Köyün yerleşim şekline bakıldığında yapılar birbirine yakın bir şekilde yapıldığını görmekteyiz. Genel olarak evler iki katlı yapılmış olup alt katı ahır olarak kullanılırken üst katını kendileri yaşamak için kullanmışlar. Evlerin hemen yanında yemekleri pişirmek için ocaklar ve on metre kadar uzağında ise tuvaletler bulunmakta. Evlerden sonra en çok yapılan yapı ise çeşmelerdir. Neredeyse iki ev için bir çeşme bulunmakta, bu da o dönem için çok fazla olarak görülmekte. Buradan da anlaşılıyor ki, insanlık her zaman olduğu gibi Santa’da da suya çok önem vermiş. Köyde ki en ihtişamlı yapıları ise insanlık tarihinde her zaman olduğu gibi burada da ibadet haneler yani kiliseler oluşturuyor. Küçük bir yerleşim yeri olmasına rağmen bölgede iki büyük kilise bulunmakta olup çok ince bir işçilikle yapıldığını en büyük emeğin ibadet hanelere harcandığını görmekteyiz. Küçük bir yerleşim yeri ve eski zamanda kullanılmasına rağmen köyün içerisindeki tüm yollar ince bir işçilikle yapılmış ve taş döşenmiş.

Muhabir: Önder Kamalak