Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), kaldırılan İstanbul Sözleşmesi tartışmalarının hemen ardından gündeme geldi. Peki, ŞÖNİM nedir?
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), şiddete maruz kalan kadın ve çocuklara destek sağlamak amacıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı olarak 2012 yılında hayata geçirilmiş birimlerdir. Türkiye’de kadına şiddetin önüne geçilmesi adına faaliyet gösteren Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri, Türkiye’nin belirli bölgelerinde faaliyet göstermektedir.
ŞÖNİM kadına yönelik şiddete karşı önleyici, koruyucu, izleyici tedbirler sunmakta ve takip etmektedir. Kadınlara yönelik şiddetin önüne geçilmesi adına kadınların güvence altına alınmasını sağlamaktadır. Teorik açıdan faydalı olmasının yanı sıra pratik açıdan da işleyişinin takip edilebilmesi, kadınlara ulaşılabilmesi Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri’nin işlevselliğini ortaya koymaktadır.
Türkiye’de şiddet kaygı verici boyutta
Türkiye, kadına karşı şiddetin en yaygın olduğu ülke konumuna geldi. 2021 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’nda 156 ülke arasından 133. sırada yer aldı. En fazla yaşanan şiddet aile içi şiddet olarak öne çıkıyor. Aile içi şiddetin mağdurlarıysa çoğunlukla kadınlar ve çocuklar oluyor. Her gün yüzlerce kadının şiddet gördüğü Türkiye’de, bazı kadınlar bunu duyurabilirken bazı kadınlar tehditler ve baskılar sonucunda susmak zorunda kalıyor.
Şiddeti önleme faaliyetleri mağdurlar ve beraberindeki çocuklara verilecek destek hizmetlerinin “Tek Kapı” prensibiyle yürütülmektedir. Bu merkezler, “Kadına yönelik şiddete karşı sıfır tolerans” ilkesiyle koordinasyon hizmetleriyle mağdurlara sağlık, psikoloji ve hukuki alanda ihtiyaç duydukları desteği sunmaktadır.
Elektronik kelepçe ile güvenli alan oluşturuluyor
ŞÖNİM’de Çocuk Gelişim Uzmanı olarak görev yapan Aylin Ünlü, elektronik kelepçenin işlevi hakkında: “Fiziksel şiddet uygulayan şahsa uzaklaşma kararı veriliyor. Eğer bu şahıs uzaklaştırma kararının kapsamı dışına çıkıyorsa elektronik kelepçe devreye sokuluyor. Şahıs yaklaştığı an Şiddet Önleme Merkezi’ne bildirim geliyor. Bu şekilde mağdura yaklaşılmasını önlüyor” dedi.
Psikolog olarak görevli İdil Bayburt ise şiddete alkol tüketiminin de sebep olduğunu şu şekilde açıkladı: “Giresun’da fiziksel şiddet gören kadınlar, %63 oranında alkolün etkisiyle şiddet görüyorlar. Fiziksel şiddetin yanı sıra psikolojik şiddet gören mağdurlar, ŞÖNİM’de psikiyatrik tedavi görüyorlar.” Açıklamasına devam eden Bayburt, vaka örneklerine şu şekilde değindi: “Giresun’da 3 adet elektronik kelepçe vakası bulunuyor. Kelepçe 750 metre mesafeden fazla yaklaştığı an sinyal veriyor. Elektronik kelepçenin kapsam dışına çıkmasını sağlayan kişiler de hapis cezasına çarptırılıyor.”
Haber: Zeynep Sanrı